Dieren EHBO
Algemeen
De belangrijkste tips bij EHBO voor dieren:
- Denk aan uw eigen veiligheid, dieren kunnen krabben en bijten als ze in nood zijn of pijn hebben
- Waarschuw de dierenarts dat u er aan komt
- Waarschuw, indien nodig, de dierenambulance
De belangrijkste doelen van de eerste hulp zijn:
- Het leven van het dier redden
- Het lijden van het dier verlichten
- Kans op herstel van het dier bevorderen
- Toestand van het dier stabiliseren tijdens het vervoer naar dierenarts
Onderkoeling
Onderkoeling kan ontstaan door een val in ijskoud water, een shock na een ongeval of door koude wind (jonge dieren).
Wat kunt u zelf doen?
- Breng het dier zo snel mogelijk naar een warme ruimte
- Verwarm het met kruiken en dekens
- Wrijf het dier op om de bloedsomloop te stimuleren
- Heeft het dier binnen een half uur niet de normale lichaamstemperatuur bereikt, ga dan naar een dierenarts
Bloedingen
Ernstige bloedingen (zeker slagaderlijke bloedingen) zijn levensbedreigend en moeten meteen behandeld worden. Veel bloedverlies kan shock en binnen enkele minuten de dood tot gevolg hebben.
Wat kunt u zelf doen?
- Slagaderlijke bloeding:
Druk stevig op de wond met een schone doek. U kunt de bloedtoevoer van de slagader, die het gewonde gebied van bloed voorziet, belemmeren door op een van de drie drukpunten te drukken: aan de onderkant van de staartbasis, in de liezen of de oksels en bij de hals. Door daar druk uit te oefenen stopt u een bloeding in het eronder gelegen gedeelte van de desbetreffende ledematen. Laat het drukpunt pas los als de bloeding gestelpt is.
- Ernstige bloeding:
Afdekken met een steriel gaasje of een drukverbandje aanleggen voordat u naar de dierenarts gaat. Dit voorkomt infectiegevaar.
- Vreemde voorwerpen in een wond:
Het is meestal niet verstandig voorwerpen die een verwonding hebben veroorzaakt te verwijderen, vooral als ze diep in het lichaam binnengedrongen zijn. Verwijdering kan ernstige bloedingen veroorzaken, er kunnen gedeelten achterblijven (bijv. houtsplinters). Zorg er wel voor dat zo’n voorwerp niet dieper in de wond gedrukt kan worden door het dier in bedwang te houden.
Botbreuken
Botbreuken komen het meest voor ten gevolge van aanrijdingen:
- Gesloten fractuur:
Het bot is gebroken, maar de huid in tact. Zo’n breuk moet u heel voorzichtig behandelen omdat door elke beweging van de bot-uiteinden het weefsel rond de breuk verder kunnen beschadigen.
- Open fractuur:
In ernstige gevallen steekt het bot door de huid. Zo’n open fractuur is zeer gevoelig voor besmetting, en de kans op infectie is dan ook zeer groot. Raak de naar buiten komende botdelen nooit aan, en probeer ze zeker niet terug te duwen. Bedek de botuiteinden eventueel met een steriel gaasje en verbind ze losjes. Ga zo snel mogelijk naar een dierenarts
Epilepsie (aanvallen,stuipen)
Epilepsie kan verschillende oorzaken hebben, zoals een infectieziekte, een zonnesteek of vergiftiging. Ook kan het aangeboren zijn. De duur is meestal beperkt (zelden langer dan een minuut), maar kan zelfs uren duren.
Hoe herkent u een aanval?
- tijdelijk verlies van bewustzijn.
- onwillekeurige samentrekkingen van de spieren
- laten lopen van urine/ontlasting
- overmatig speekselen
Wat kunt u zelf doen?
- zorg dat het dier zichzelf of u niet kan verwonden
- houd uw dier niet stevig vast
- zorg dat er zo min mogelijk geluid is en indien mogelijk demp het licht
- raadpleeg een dierenarts wat u verder moet doen
Verbranding
Verbrandingen zijn de meest voorkomende ongelukken binnenshuis, vooral bij katten.Brandwonden bij dieren kunnen variëren:
- 1e graads (oppervlakkige wonden, rode zwelling en pijn)
- 2e graads (blaren grotere zwelling en meer pijn)
- 3e graads (ernstige verbrandingen waarbij alle huidlagen zijn vernield, onder liggend weefsel bloot komt te liggen, en het dier geen pijn voelt)
Spoedgevallen, waarbij zo snel mogelijk moet worden ingegrepen zijn vooral de 2e en 3e graads verbrandingen.
Belangrijk is:
- Zo snel mogelijk afkoelen met water (verlicht de pijn)
- Voorkom infectie
- Behandel shock
- Snel naar de dierenarts
Spoedhulp:
- Brandwonden zijn vaak zeer pijnlijk; behandel het dier heel voorzichtig
- Zorg voor afkoeling, door bijvoorbeeld natte (schone) doeken op het verbrande gebied te leggen of door de wond af te koelen door onderdompeling in koud water of met stromend water
- Voorkom infectie door het verbrande gebied af te dekken met steriele gaasjes
- Het dier zo snel mogelijk naar de dierenarts (laten) vervoeren
Vergiftiging
Vergiftiging komt voor doordat een dier iets heeft gegeten (bijv. een giftige muis) of door een giftig iets wat via contact met de huid wordt verspreid in het lichaam van het dier.
De verschijnselen kunnen zijn:
- Braken
- diarree
- ademhalingsstoornissen
- buikkrampen
- spierkrampen (plotseling omvallen)
- sloomheid of juist onrustig gedrag
Als u zeker weet dat het dier iets giftigs heeft gegeten laat het dan direct braken door een flinke eetlepel zout in de keel te gieten. LET OP: doe dit niet bij opname van chloor of terpentine!
Zijn er giftige stoffen op de huid gekomen spoel dan de vacht af met stromend water.
Zorg dat het dier zo snel mogelijk naar de dierenarts vervoert wordt (bel een dierenambulance), neem indien mogelijk braaksel en/of opgenomen stof (of eventueel de verpakking) mee.
Oververhitting
Oververhitting bij honden en katten Wij als mensen genieten van warme en zonnige dagen, maar doordat honden en katten niet zweten raken zij hun warmte minder snel kwijt en kan het voorkomen dat ze oververhit raken of
De verschijnselen kunnen zijn:
- Extreem hijgen; vaak met wijd open bek
- Kwijlen
- Braken
- Oogt apathisch
- Slijmvliezen kunnen donkerrood tot paars kleuren
- Vaak treedt spierverslapping op
Als u constateert dat het dier oververhit is kun je de volgende dingen doen. LET OP: Gooi niet zomaar een emmer koud water over het dier heen!
– Verplaats het dier naar een schaduwplek
– Zorg voor langzame verkoeling
– Koel de poten met een natte handdoek
– Biedt steeds een klein beetje vers drinkwater aan (niet te koud)
Zorg dat het dier zo snel mogelijk naar de dierenarts vervoert wordt (bel een dierenambulance).
Hoe voorkom je oververhitting?:
– Laat je dier nooit achter in de auto! Ook niet met het raam op een kier of in de schaduw. Temperaturen in een stilstaande auto lopen erg snel op.
– Laat het dier nooit te lang in de zon liggen, ook niet als het er zelf voor kiest.
– Zorg voor voldoende vers drinkwater.
– Ga niet fietsen met een hond in de volle zon, het asfalt of beton is erg heet voor de poten.
– Ga niet spelen met je dier als het warm is, inspanning geeft ook kans op oververhitting.
– Zorg voor schaduwrijke plekken.
Aanrijding
Wat doet u als een huisdier is aangereden? Ga zo snel mogelijk naar de dierenarts! Meer tips vindt u hier:
Zorg eerst dat uw dier en u veilig zijn (bijvoorbeeld bij een situatie op de openbare weg). Bekijk wat uw dier mankeert, bel de dierenarts dat u eraan komt en vraag wat u zelf van tevoren nog kunt doen.
of
Dierenambulance:
Is het dier er heel ernstig aan toe? Bel dan de regionale dierenambulance. Dierenambulances kunnen vaak meteen eerste hulp bieden. En ze kunnen het dier op een veilige manier naar de dierenarts vervoeren.
Gewond dier vervoeren:
Til het dier voorzichtig op, raak alleen de lichaamsdelen aan die niet gewond zijn. Probeer hem zoveel mogelijk in dezelfde stand te houden. Verwarm het dier met een deken, jas of shirt. Een kat kunt u het beste in een grote doos of wasmand vervoeren.
Tip: mond-op-neus beademing:
Wanneer uw hond stopt met ademhalen, kunt u hem zelf reanimeren: leg uw hond op zijn rechterzij. Strek de hals van de hond, maak mond en keel vrij voor eventueel slijm en vuil uit zijn bek te verwijderen en trek zijn tong naar voren. Kniel neer naast de hond, richt zijn snuit iets op en leg uw handen eromheen. Blaas 3 seconden in de neusgaten van de hond. De longen moeten zich vullen en de borst moet uitzetten. Wacht 2 seconden en blaas opnieuw. Ga hier mee door totdat de hond zelf weer ademt.
EHBO tips:
Pas op met het dier zelf te helpen. Hoe goed bedoeld ook, vaak kunt u het beter aan deskundigen overlaten. Uiteraard kunt u het wel iets comfortabeler maken voor het dier. Wat u zelf kunt doen:
Bloeding:
Leg een doek/jas/trui op de wond, oefen matige druk uit tot de bloedig stopt of de dierenarts/het ambulancepersoneel aanwezig is.
Open breuk:
Een open breuk betekent dat de huid kapot is en u het bot ziet. Hierbij is het belangrijk dat u een schone doek gebruikt om de wond te verbinden.
Bewusteloos:
Leg het dier op z’n zij met het hoofd iets lager dan de rest van zijn lichaam. Probeer nooit water in zijn bek te gieten. Wikkel een deken om hem heen.
Hartslag controleren:
Controleer de hartslag van uw hond of kat door de wijs- en middelvinger van één hand tegen de binnen- en bovenkant van de achterpoot van het dier te leggen ter hoogte waarde poot in de romp overgaat.